Oktoberfest'i Sevmek ya da Sevmemek (I mog di / I mog di ned)

Efendim, malumunuz. Bir Oktoberfest sezonunun daha sonuna geliyoruz. Oktoberfest ya da Türkçe çevirisi ile Ekim Festivali, (isminin Ekim olduğuna kanmayın), eylül ayının ikinci haftasonu başlar, Ekimi de içine alarak 2 hafta boyunca devam eder. Almanya'nın Bavyera eyaletinin Münih kentinde düzenlenen etkinlik boyunca, farklı çadırlarda bol bol bira içilir. Her yıl yaklaşık 6 milyon kişinin katıldığı bu festival Münih kentindeki en ünlü olaydır. (Wikipedia) Kendisinin çok seveni ve hayranı olduğu kadar, hiç sevmeyeni hatta nefret edeni de vardır. Bense kendisine karşı karışık duygular beslemekteyim. Münih’e ilk yerleştiğim sene hiç gitme fırsatım olmamıştı. Sonrasındaki seneler bunun acısını çıkartırcasına defalarca gittim. Son birkaç senedir ise yılda bir, bilemedin iki kez gitmek bana yetiyor. Uzun zamandır Münih’te yaşayan birisi olarak gözlemlerimi 'i mog di' (Bavyeraca 'seni seviyorum') ve 'i mog di net' (Bavyeraca 'seni sevmiyorum) başlıkları altında sizlerle paylaşmak istedim.

Oktoberfest’i sevmek “i mog di”

1. Leziz Bira: Oktoberfest için özel mayalanan bira çok lezzetli. Ya da Oktoberfest’te bira içmek çok lezzetli. Ben ki, Almanya’ya taşınmadan önce fazla bira seven, tüketen bir insan değildim; Oktoberfest’te birer litrelik bardaklardan bira içmeyi çok keyifli buldum.

2. Eğlence: Oktoberfest, modunuza, gittiğiniz arkadaşlarınıza, ve içtiğiniz bira miktarına bağlı olmakla birlikte, eğlenme garantisi yüksek olan bir etkinlik. Ben ne zaman gitsem, hem kendi arkadaşlarımla daha çok kaynaştım, hem de yeni insanlar tanıma fırsatı yakaladım. Bu yüzden Münih’te birçok işyeri, her sene çalışanları için mutlaka bir masa rezervasyonu yaptırır. Bu durum, iş arkadaşları ve patronunuz ile işyeri dışında kaynaşmak için mükemmel bir fırsat verir. Tabii birayı fazla içip, patronunuzla ya da iş arkadaşlarınız istediğinizden fazla ölçüde kaynaşma ihtimaliniz de var. Dikkatli olmak faydalı.

3. Sınıf Ayrımının Ortadan Kalkmış Olması: Oktoberfest’e giderken, kadınlar Dirndl, erkekler ise Lederhosen denilen geleneksel kıyafetleri giyiyorlar. Şehre ilk geldiğinizde, benim gibi Oktoberfest’ten daha önce fazla haberdar değilseniz, bu giysileri sempatik, komik, hoş hatta saçma bulma ihtimaliniz var. Hatta başka ülkelerde bu kıyafetleri, temalı partilerde kostüm niyetine kullananlara bile rastladım. Lakin, buraya ilk geldiğimde bir iş arkadaşımın söylediği gibi herkesin aynı kostümle Oktoberfest’e gitmesi, biraz beyaz-mavi yakalı ayrımını ortadan kaldırıp, herkesin aynı masada aynı şekilde eğlenmesini teşvik edebiliyor.

4. Bavyera Geleneklerini Tanıma: Oktoberfest, ilk kez 1810 yılında Bavyera Prensi Ludwig ile prenses Therese’nin evlilik töreni şerefine düzenlenmiş. O zamandan bu zamana büyüyerek bugünkü halini almış. Dolayısıyla, bu büyük organizasyona gitmek, yıllardan beri şehirde süregelen bir geleneği tanımak ve onu anlamak adına büyük bir şans. Tabii şu anda geleneksel kısmının ne kadar kaldığı tartışılır. Ama yine de Oide Wiesn (Eski Oktoberfest) gibi biraz daha nostaljik ve otantik hizmet veren çadırlara bakmakta fayda var.

5. Nevi şahsına münhasır bir Deneyim: Münih’te yaşadığım süre boyunca Oktoberfest için hep bu tanımı kullandım. Daha önce katıldığım hiçbir festivale, partiye ya da eğlenceye benzemiyor. Münih’e ilk geldiğim hafta, çalıştığım okuldaki danışmanım beni çadırlardan birine, sadece kapıdan bakıp çıkmam için götürmüştü. Tamamen absürt bulmuş, insanların nasıl eğlendiğini çok da algılayamamıştım. Sonradan farkettim ki içine girip yer almadıkça anlaşılmayan, bu bölgeye özgü bir eğlence tarzı bu. O yüzden bir kere de olsa, yolunuz düşerse denemekte fayda var. 

Oktoberfest’i sevmemek “i mog di ned”

1. Hayvan Kullanımı: Benim gibi hayvan hakları üzerine kafa yoran birisi iseniz ve hayvan kullanımından haz etmiyorsanız, Oktoberfest belki sizlik olmayabilir. Örneğin erkeklerin giydiği Lederhosen’in ana maddesi tamamen deri. Tabii ki giymek zorunda değilsiniz. Ama kimi veganlar için, yüzlerce hayvan derisi giymiş insanla bir çadırda bulunmak hoşnutsuz hisler bırakabiliyor. Kadınların kıyafeti Dirdl içinse bu anlamda bir sorun yok. Vegansanız, ama yine de Lederhosen giymek istiyorsanız (ve tabii deri olmasın istiyorsanız), son dönemlerde onun da alternatifleri çıkmaya ve çoğalmaya başladı. Burada bir örneği mevcut. Ama ben ürünün kendisini ne gördüm, ne denedim, ne de giyeni gördüm. Aynı şekilde yiyecek sektörü de hayvan kullanımından kendisine düşenin gani gani fazlasını alıyor. Yenen tüm tavukların, sosislerin ve etlerin ardı arkası kesilmese de, son birkaç yıldır, birçok çadır menülere vegan yiyecekler eklemeye başladılar. Burada konuyla ilgili Spiegel’in bir yazısı mevcut. Bu Almanca sayfada ise hangi çadırda, hangi vegan yiyecekler var, onların özetini bulabilirsiniz. 

2. Kalabalık olması: Yine benim gibi kalabalık ortamları homeopatik miktarlarda seviyorsanız, Oktoberfest’e belki kendinizi yavaş yavaş alıştırmanız mantıksız olmayabilir.

3. Turistik bir etkinlik: Kalabalık olmasının yanı sıra, Oktoberfest fazlasıyla turistik bir etkinlik. Dünyanın çeşitli yerlerinden bu festival için Münih’e gelen insanlar, tabii ki şehri ve bölgeyi her anlamda zenginleştiriyorlar. Fakat festivalin eski müdavimleri, bu festivalin turistlerle birlikte anlamını kaybedip, sadece bira içmeye indirgenmesinden pek memnun değil. Anaakım turistik etkinlikleri sevmiyorsanız aman ha diyelim.

4. Şehir Hayatına Etkileri: Münih’te yaşıyorsanız, Oktoberfest boyunca hayat biraz işkence haline gelebiliyor. Sırf Oktoberfest zamanı, şehirden kaçan ve tatile giden şehir yerlilerini bile tanıyorum. Şehir kalabalıklaşıyor, her yer sarhoş insanlarla doluyor. O sarhoş insanlar sokaklara çiş yapıyor, kusuyor, hiç olmadı gönüllerince bağırıyor, ve toplu taşıma araçlarını zorluyorlar. Münih’te yaşamaya karar verdiyseniz ve seçme şansınız varsa, ekim ortasından sonra varmanızı ve bu deneyimi en azından ilk sene için es geçmenizi tavsiye ederim.

5. İsraf Edilen Yiyecekler: Yemek israfı, hep boğazıma bir düğüm gibi oturur benim. Bir yerlerde aç olup, yemek bulamayan insanların resimleri gözümün önüne gelir. O yüzden ne gittiğim yerlerde yemek israf etmeye çalışırım, ne de evde. Oktoberfest’te ise ne yazık ki sık sık yiyecek ve içecek israfına tanık olmak zorunda kalıyorsunuz.

6. Pahalılık: E turistik, kalabalık ve meşhur bir etkinlik. Tabii ki fiyatlar da ona göre oluyor. Önce giyeceklerinize bir yığın para bayılıyorsunuz. Etkinlikte yemeniz, içmeniz, sarhoş eve dönerken tezgahtan bir şey almanızla, bazen eve “Aa param bitmiş ama benim?” diye gelmeniz maalesef mümkün olabiliyor.

Tüm bunlar tamamen kendi deneyimlerim ve gözlemlerim. Farklı fikirleri, önerileri, deneyimleri olanları, altta yorumlara beklerim.  Görüşmek üzere, veya Bavyera’da çok kullandığı üzere ‘Servus!’